ervaringen

LIESBETH    Psychiater
Camino Ingles september 2021

Een omgekeerde uitdaging
Als je mij een jaar geleden had verteld dat ik een stuk camino zou gaan lopen, had ik me er niets bij voor kunnen stellen. Niets bij een camino, en niets in de combinatie met mij. Daar leek ik mezelf veel te nuchter voor en ik ben geen wandelaar; sinds mijn zwangerschappen ben ik altijd ergens geblesseerd geweest, dus ongetraind. Bovendien vond ik dat ik niet zomaar een week alleen ‘op vakantie’ kon gaan, zonder mijn gezin met nog jonge kinderen.
Wel had ik een sterk verlangen naar ‘even niks’. Zoals zo veel zorgverleners ben ik iemand die (te) lang doorgaat, op alle fronten (ook privé) goed wil doen en zeker niet achter wil blijven, wil presteren. Maar wat ís dat dan, ‘even niks’? En dan: hoe creëer je ‘niks’? Verder dan los zijn van alles wat in mijn dagelijkse leven moet en de veelheid aan appèl, ben ik nooit gekomen.
Om mee te gaan met deze persoonlijke wandelreis, moest ik heel wat drempels over, die ik uiteraard eerst zelf had gecreëerd. Alleen al dat inzicht; hier had ik eigenlijk al kunnen stoppen.
Maar hé, stoppen is te makkelijk. Ik had nog niets gepresteerd.

Uit angst voor het onbekende had ik ook een aantal vooroordelen. Zo dacht ik terecht te zullen komen in een groep postmenopauzale vrouwen. Dat was ook zo.
Gelukkig maakte die 1-dimensionele kenschets snel plaats voor het echte persoonlijke contact, met gelijkgestemde beroepsgenoten, in wie ik verrassend veel herkenning vond in persoonlijke thema’s en met wie ik ook veel heb kunnen lachen. Het moet dan ook een berisping der natuur zijn geweest dat ik uitgerekend die week ongesteld was.

Gezien mijn blessuregevoeligheid en het feit dat ik ongetraind was, wist ik van tevoren dat ik niet in de kopgroep zou lopen en dat het maar de vraag was of ik überhaupt de etappes volledig zou kunnen uitlopen. Voor iemand als ik, die al onzeker wordt over zichzelf als ze niet bovengemiddeld presteert, dé ultieme uitdaging.
Als ik de camino zoveel mogelijk wilde uitlopen, wist ik, dat ik heel goed naar mijn lichaam moest luisteren. Precies omgekeerd aan wat ik altijd doe. Om te (blijven) presteren onder de meest moeizame omstandigheden die ons zorglandschap helaas genereert, negeer ik mijn eigen behoeftes en signalen dat ik roofbouw pleeg. De echte uitdaging zat voor mij dus in het op tijd afhaken; een omgekeerde uitdaging!
Dit bewustzijn ontstond deels vooraf, toen ik mijn zorgen neerlegde omtrent mijn fysieke prestaties en me werd uitgelegd dat het daar helemaal niet om ging. Tijdens de reis waren de groepsbijeenkomsten hierin behulpzaam, om zicht te krijgen op hoe ik dingen eigenlijk aanpak en waarom. Ook de herkenning over en weer met groepsgenoten werkte hierin mee. En vervolgens het wandelen zelf, ieder op zichzelf, waarin het enige wat overbleef was: ik (en de omgeving). In eerste instantie voelde dat wat ongemakkelijk en onwennig. Maar er waren ook momenten waarop ik samenviel met het ritme van de beweging, met het moment en mezelf. Eigenlijk zoals ik dat ken van hardlopen, wat ik dus al tijden niet meer kan.

Het was soms niet makkelijk om mijn eigen tempo aan te houden, als ik de ‘kopgroep’ er vandoor zag gaan en zeker als ik me realiseerde dat deze werd aangevoerd door een 69-jarige gepensioneerde huisarts. Maar gaandeweg merkte ik dat de winst zat in het samenwerken met mijn lichaam. Daar kwam ik letterlijk verder mee.

Dat lukte niet altijd. Tijdens een wederzijds openhartig en bijzonder gesprek met een groepsgenoot met een hoger wandeltempo, ben ik kennelijk door signalen heengelopen. Dat ken ik wel van mezelf, dat ik doorga omdat ik iets graag wil, te fanatiek word of vind dat ik het moet kunnen. Mijn voet was daarna behoorlijk pijnlijk en de volgende ochtend had ik het gevoel dat lang lopen het zou verergeren. Ik durfde niet te zeggen dat ik eigenlijk niet kon starten en ging het proberen. Tijdens de eerste kilometer merkte ik al dat het niet goed ging. Maar hoe ging ik dit nu doen? Ik vond het inmiddels voor mezelf oké om nu af te haken, ik had niet veel keuze. Maar ik vond het lastig om dit voor de groep toe te geven, en wilde bijvoorbeeld niet dat anderen zich zorgen zouden maken of de anderen ophouden, maar ook geen watje zijn. Juist op dat moment kwamen we een van de reisbegeleiders tegen, die achterbleef om haar telefoon te laten repareren. Dat maakte het voor mij een stuk eenvoudiger om af te haken, wat ik ook heb gedaan. Eigenlijk was ik heel erg opgelucht, maar ik weet niet wat ik had gedaan als deze kans zich niet had voorgedaan.
Uiteindelijk heb ik op die dag na alles kunnen lopen. Daarin ben ik positief verrast en heb ik weer meer vertrouwen gekregen in mijn blessuregevoelige lichaam. En ik besef nu meer dat ik bij elke poging weer iets sportiefs op te bouwen, te hard van stapel liep. Het was mijn hoofd die wilde (door)gaan en mijn lichaam moest volgen. Nu heb ik ervaren dat de samenwerking tussen beide essentieel is en dat het juiste tempo dan kan ontstaan.
Voor mij was dit een hele leerzame ervaring. Heel herkenbaar ook van werksituaties, waarin tijdig stoppen zo enorm ingewikkeld is. Patiënten mogen niet tekortgedaan worden, net als collega’s die het drukker krijgen als je er zelf eens bij gaat zitten. En ook werkgevers verwachten tegenwoordig meer dan eerder. Maar tijdens de camino was dat er allemaal niet en was de enige die mij nog in de weg kon zitten ik zelf.
In mijn eerste werkweek na terugkomst heb ik een belangrijke grens kunnen stellen ten aanzien van bezettingsproblemen. Deze ervaring heeft daaraan bijgedragen.

Er zijn nog veel meer dingen die me een nieuwe positieve ervaring of inzicht hebben opgeleverd. Maar ook heb ik kunnen herontdekken waar ik echt blij van word. Ik heb bijvoorbeeld in tijden niet zo kunnen lachen. Met een van de groepsgenoten deelde ik een paar keer de kamer en dat ging wat ten koste van onze nachtrust. We hebben als schoolmeisjes op kamp tot in de late uurtjes de slappe lach gehad. Wat is dat fijn!
Ook het wandelen op zich, wat ik eigenlijk suf vond, iets voor ANWB-stellen, blijk ik heel fijn te vinden. Ik moet nu onder ogen zien dat er diep in mij een ANWB-er verscholen zit. Dat moet ik nu eerst even verwerken.

Enerzijds was de week heel snel voorbij, maar anderzijds heb ik het gevoel gehad veel langer dan een week te zijn weggeweest. Zo’n week kan ik iedereen aanraden, al wil je alleen maar ‘even niks’. Ik heb met dat ‘niks’ heel veel gevonden.
En als je iets wil ontdekken en leren ten aanzien van jezelf, raad ik je aan ongetraind en het liefst met een hardnekkige blessure, mee te doen.

Inez, Antoinet en Ianthe bedankt voor de fijne organisatie en begeleiding!